Δραστηριοποιείστε σε έναν χώρο όπου η συμμετοχή των γυναικών δεν ήταν πάντα ισότιμη – ξεκινώντας από την ισορροπία στον αριθμό των αθλητών και αθλητριών που συμμετέχουν σε αγώνες έως και τις ευκαιρίες που πρέπει να δίνονται για ηγετικές θέσεις σε ομοσπονδίες και οργανισμούς. Πως είναι σήμερα η κατάσταση;
Δυστυχώς η Ελλάδα συνεχίζει να μην ακολουθεί τις υπόλοιπες χώρες στο θέμα της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στον αθλητισμό. Ακόμα και σήμερα, οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στα διοικητικά όργανα και στους χώρους αποφάσεων, οι αθλήτριες εξακολουθούν να μην μεταχειρίζονται ισότιμα έναντι των αθλητών ενώ η γυναικεία αθλητική δραστηριότητα δεν προβάλεται στα media με την ίδια συχνότητα με αυτή των ανδρών. Επιπλέον, όλοι όσοι ασχολούμαστε στον χώρο του ελληνικού αθλητισμού, γνωρίζουμε πολύ καλά πως η έμφυλη ανισότητα, η βία κάθε μορφής και η κακοποίηση υπήρχαν και υπάρχουν. Είναι ελάχιστες οι γυναίκες που κατέχουν ανώτατες διοικητικές θέσεις στον αθλητισμό αλλά ακόμα και αυτές που βρίσκονται σε τέτοιες θέσεις δεν είναι decision makers, δεν αφήνονται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις και πολύ συχνά οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες τους σαμποτάρονται από τους άρρενες συναδέλφους και τα μέλη των διοικήσεων των αθλητικών οργανισμών στους οποίους εργάζονται.
Η πατριαρχία βασιλεύει ακόμα στην Ελλάδα γενικά και στον ελληνικό αθλητισμό ειδικά. Οι Ελληνίδες, είτε ως αθλήτριες, προπονήτριες, διαιτητές, δημοσιογράφοι είτε ως διοικητικά στελέχη και επιχειρηματίες, καλούνται να αποδείξουν καθημερινά ότι η θέση τους είναι στο αθλητικό περιβάλλον της χώρας και δεν είναι απλά «οι όμορφες παρουσίες στην εξέδρα».
Εσείς όταν ξεκινήσατε την καριέρα σας, αντιμετωπίσατε διακρίσεις λόγω φύλου; Βιώσατε εμπόδια επειδή είσαστε γυναίκα; Αν ναι, πως ξεπεράστηκαν; Βλέπετε να έχει αλλάξει η κατάσταση όσο περνούν τα χρόνια;
Ξεκινώντας σε νεαρή ηλικία στον χώρο της διοίκησης του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, η πρώτη μου οδυνηρή διαπίστωση ήταν ότι, παρόλο που υπερτερούσαμε αριθμητικά έναντι των ανδρών συναδέλφων μας, βιώναμε άνιση μεταχείριση και δεν συμπεριλαμβανόμασταν στη λήψη των τελικών αποφάσεων για projects που εμείς οι ίδιες σχεδιάζαμε και υλοποιούσαμε.
Αυτό, σε συνδυασμό με την άποψη των ανδρών συνεργατών μας ότι ως γυναίκες οφείλαμε να κρατάμε ένα διακοσμητικό ρόλο σε συνδυασμό με τις πολύ συχνά κακόγουστες και αντιεπαγγελματικές προσεγγίσεις σε προσωπικό επίπεδο (ο νοών νοείτω), δημιουργούσαν μια δύσκολα διαχειρίσιμη κατάσταση που επιδρούσε αρνητικά στην ψυχολογία και την αποδοτικότητα μας.
Ωστόσο, ακόμα πιο οδυνηρή ήταν η διαπίστωση ότι όλη αυτή η νοοτροπία υιοθετήθηκε τελικά και από ελάχιστες γυναίκες συναδέλφους. Πιστεύω πραγματικά ότι αυτή είναι μια από τις χειρότερες συνέπειες της πατριαρχικής αντίληψης στην διαμόρφωση της νοοτροπίας για κάποιες γυναίκες: για να επιβιώσεις μέσα σε ένα άνισο και άδικο για σένα σύστημα, «συμμαχείς» με τον εχθρό σου.
Πως βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο του αθλητισμού, ξεκινώντας από την γενναία κίνηση της Σοφίας Μπεκατώρου; Πιστεύετε ότι είναι η αρχή ουσιαστικών αλλαγών; Τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει;
Οι επόμενες γενιές θα μνημονεύουν την θαρραλέα κίνηση της Σοφίας Μπεκατώρου που ώθησε πολλές αναγνωρίσιμες γυναίκες και σε άλλους χώρους, να βγουν μπροστά και να καταγγείλουν απεχθή περιστατικά διαφόρων μορφών βίας και κακοποίησης. Σίγουρα είναι μια καλή αρχή για να βοηθηθούν και άλλες γυναίκες που έχουν βιώσει αντίστοιχα περιστατικά, να πάρουν θάρρος και να μιλήσουν χωρίς φόβο για αυτά, παρακάμπτοντας τις συνήθεις, χαζές αμφισβητήσεις τύπου «γιατί τώρα;».
Το πρώτο βήμα είναι πολύ σημαντικό για την υπόλοιπη πορεία και πρέπει να μην σταματήσει εδώ η εξέλιξη αυτή. Ουσιαστικές θα είναι οι αλλαγές που θα βασιστούν σε ενίσχυση της εκπαίδευσης των παιδιών πάνω σε σημαντικά θέματα όπως ο σεβασμός στις επιλογές των συνανθρώπων μας, η έμφυλη ανισότητα, ο ρατσισμός κάθε μορφής, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.α. Επίσης, θα πρέπει να ενισχυθούν οι δομές και οι οργανώσεις προστασίας των θυμάτων όλων των μορφών βίας και κακοποίησης με κάθε δυνατό τρόπο. Σίγουρα η κοινωνία δεν θα αλλάξει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ας είναι όμως η δύσκολη αυτή περίοδος και οι αποκαλύψεις -καταγγελίες που τη συνοδεύουν αφορμή για να ζήσουν οι επόμενες γενιές σε μια κοινωνία που θα βασίζεται στον αλληλοσεβασμό, στη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη.
Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας αντιμετωπίζουν μια διπλή πρόκληση: τον ηλικιακό ρατσισμό βάσει φύλου. Πως πιστεύετε ότι αντιδρά ο κόσμος σε μια γυναίκα άνω των 40; Έχετε δει αλλαγές στην συμπεριφορά ή / και στις ευκαιρίες για εργασία;
Σαν μην έφταναν όλα τα κακά, έχουμε και τον ηλικιακό ρατσισμό για εμάς τις γυναίκες, για να δέσει το γλυκό (ή μάλλον το ..πικρό) καλύτερα. Ναι, εμείς οι άνω των 40 γευόμαστε όλα τα παραπάνω στον μέγιστο βαθμό. Από το «πότε θα γίνεις μάνα» στο «πότε θα γίνω διευθύντρια/επικεφαλής δικής μου ομάδας/πρόεδρος» μια πατριαρχία δρόμος. Ενώ οι άνδρες μετά τα 40 ζουν την 2η νιότη, οι γυναίκες ζουν την έναρξη μιας διαδικασίας απόσυρσης σε όλα τα επίπεδα που κυρίως οι άλλοι φαντάζονται για αυτές. Οι «γοητευτικοί γκρίζοι κρόταφοι» για έναν άνδρα δυστυχώς για εμάς είναι η αντίστοιχη «υστερική/πιθανόν σε προεμμηνόπαυση/άκληρη 45άρα».
Στη μεταβατική περίοδο αναζήτησης εργασίας από τη προηγούμενη εταιρία μου στη τωρινή, έζησα κι εγώ το συγκαταβατικό – προβληματισμένο βλέμμα του συνεντευξιαστή μου όταν συνειδητοποιούσε ότι εκτός από 42 ετών ήμουν και ανύπανδρη, χωρίς παιδιά. Φαντάζομαι ότι αντίστοιχο βλέμμα θα είχαν και όσοι διάβασαν το βιογραφικό μου και δεν επικοινώνησαν ποτέ μαζί μου γιατί σίγουρα θα σκέφτηκαν ότι «και τι θα κάνω αμα αποφασίσει να κάνει παιδιά τώρα;». Κατανοώ το άγχος αυτό: μεγάλωσαν με μια αντίληψη που θέλει τις γυναίκες άνω των 40 σε απόσυρση ή σε απεγνωσμένη τελευταία προσπάθεια για τεκνοποίηση. Δεν κατανοώ όμως και δεν αποδέχομαι την απώλεια ευκαιριών για μένα και την αξιολόγηση μου βάσει της ηλικίας μου, ιδιαίτερα όταν σε σύγκριση με άνδρες συνυποψηφίους για μια θέση, μπορεί ενδεχομένως να έχω περισσότερα προσόντα. Η ηλικία μου είναι η εμπειρία μου, οι γνώσεις μου, οι ιδέες μου και η προσωπικότητα μου.
Περιγράψτε μια συνηθισμένη μέρα στη ζωή σας.
Οι μέρες της ζωής μας χωρίζονται πλέον σε προ και μετά Covid-19 εποχές. Σταθερά ξεκινάω με τον πρώτο καφέ της ημέρας και το σερφάρισμα σε αθλητικές και άλλες ιστοσελίδες, ανοίγοντας παράλληλα τα emails μου μαζί με τους λογαριασμούς μου στα Social Media ώστε να μπω απευθείας στο κλίμα της επικαιρότητας.
Εργασία εξ’ αποστάσεως μέχρι το απόγευμα, μετά μάθημα στο κολέγιο που διδάσκω ή περπάτημα, εφόσον το επιτρέπει ο καιρός, και το βράδυ ταινία ή σειρά (thank you Netflix for coming into our lives). Τα Σαββατοκύριακα δουλειές του σπιτιού-γιατί πρέπει να γίνουν και αυτές- και καφές με φίλους, δηλαδή κωδικός 6, για βελτίωση φυσικής κατάστασης με παράλληλο update για τις ζωές μας.
Ο ιός Covid-19 έχει επηρεάσει την δουλειά και την ζωή σας; Σε ποιό βαθμό;
Δεν υπάρχει συνάνθρωπος που δεν έχει επηρρεαστεί, τόσο σε επαγγελματικό όσο και προσωπικό επίπεδο, από την επέλαση του Covid-19. Εκτός από τις συγκλονιστικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων παγκοσμίως, έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε πλήθος αντίστοιχων επιδράσεων σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Προσωπικά μου έχει λείψει περισσότερο η επαφή με φίλους που δεν μένουν κοντά μου και που οι περιορισμοί δεν επιτρέπουν να συναντηθούμε. Αυτό, σε συνδυασμό με τα αλεπάλληλα και άνευ ουσίας-κατά τη γνώμη μου- lockdowns, εντείνουν την ψυχολογική κόπωση που όλοι και όλες έχουμε και εγώ δεν θα αποτελούσα εξαίρεση.
Σε επαγγελματικό επίπεδο, ο αθλητισμός, εντός του οποίου ενεργοποιούμαι επαγγελματικά τα τελευταία 20 σχεδόν χρόνια, είναι από τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας που έχουν πληγεί σε μεγάλο βαθμό λόγω των επιπτώσεων του Covid-19. Η απουσία των θεατών από τα κάθε είδους αθλητικά events είναι ίσως η πιο δραματική και έντονη επίπτωση που επαναπροσδιορίζει την υλοποίηση και την βίωση της αθλητικής εμπειρίας συνολικά.
Η τρέχουσα απασχόληση μου τα τελευταία 2,5 χρόνια είναι ως Client Services Manager στην SponsorValue Hellas (www.sponsorvalue.gr) , την μοναδική ελληνική εταιρία ανάλυσης και αξιολόγησης χορηγικών προγραμμάτων στον αθλητισμό αλλά και σε άλλους τομείς όπως ο πολιτισμός αλλά και κάθε είδους χορηγούμενου event. Η πανδημία δυσκόλεψε και τη δική μας εταιρία, όπως και τη πλειοψηφία των εταιριών στην Ελλάδα, σε οικονομικό αρχικά επίπεδο. Έχοντας ως βασικό πελατολόγιο τις αθλητικές εταιρίες, τις επαγγελματικές ομάδες αλλά και τους μεγάλους χορηγούς της ελληνικής αθλητικής αγοράς, αντιμετωπίζουμε κι εμείς μαζί τους τις οικονομικές δυσκολίες που επιφέρει για όλους μας η πανδημία. Ευτυχώς όμως, η πολυετής εμπειρία μας και η εμπιστοσύνη των πελατών μας στις υπηρεσίες μας, συμβάλουν στο να μπορούμε να λειτουργούμε με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες. Επίσης, ως εταιρία που λειτουργεί με τεχνολογικά εργαλεία και εξειδικευμένο λογισμικό, μπορούμε και κάνουμε χρήση της τηλεργασίας αποκλειστικά, διεκπεραιώνοντας κανονικά τα projects μας από το σπίτι.
Η έτερη επαγγελματική μου δραστηριότητα ως καθηγήτρια στο αντικείμενο του Sports Marketing μπορώ να πω ότι δεν έχει επηρρεαστεί εντελώς αρνητικά μιας και η εκπαίδευση γενικότερα αφομοίωσε άμεσα και αποδοτικά τα πλεονεκτήματα της τηλεκπαίδευσης. Συνεχίζω να διδάσκω στο IST College (www.ist.edu.gr) ως Lecturer στο αντικείμενο του Sports Marketing με τη βοήθεια της τεχνολογίας και απολαμβάνω όλο και περισσότερο, μαζί με τους σπουδαστές μας, τη νέα μορφή διδασκαλίας και την επικοινωνία μέσα στις virtual τάξεις.
Πείτε μας τρία πράγματα που σας κάνουν να χαμογελάτε και τρία πράγματα που σας θυμώνουν.
«Αναζητώντας το χαμόγελο» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της ταινίας για τη ζωή όλων μας ιδιαίτερα αυτή την εποχή των περιορισμών, των απαγορεύσεων και των κινδύνων. Ως πρωταγωνίστρια της δικής μου ταινίας λοιπόν, χαμογελώ με τα ανίψια μου, τον Τρύφωνα και τη Φωτεινή, με τις φωτογραφίες από παλιές διακοπές και με τις ατάκες από αγαπημένες, παλιές, ελληνικές κωμωδίες. Η ταινία όμως έχει και δύσκολες σκηνές, με όσα με θυμώνουν όπως ο συντηρητισμός, η αδικία και η μικροαστική αντίληψη «μακριά από εμάς και όπου θέλει ας είναι».
Ποιά συμβουλή θα δίνατε στον νεότερο εαυτό σας;
Ο νεότερος εαυτός μου δυστυχώς δεν άκουγε πολλές συμβουλές και δεν ξέρω αν θα άκουγε ακόμα και εμένα, τη μελλοντική εξέλιξη του. Αυτό που ίσως να του έλεγα είναι να δώσει περισσότερες ευκαιρίες στη ζωή και να μην σκέφτεται τόσο πολύ τα μελλούμενα γιατί θα τον βρούνε ό,τι και να κάνει.
Η Μαρία Ντόλκου είναι διοικητικό στέλεχος στην ελληνική αθλητική αγορά από το 2002 με πολυετή προϋπηρεσία ως Marketing, Sponsorships and Communications Manager στην Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β΄Εθνικής Κατηγορίας, υλοποιώντας χορηγικά προγράμματα μεγάλων εταιριών. Από το 2018 εργάζεται ως Client Services Manager στην εταιρία αξιολόγησης και μέτρησης χορηγικών προγραμμάτων SponsorValue Hellas.
Είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο γνωστικό αντικείμενο του Οπτικού Πολιτισμού και ειδικότερα της συμβολής της εικόνας στα σπορ. Επίσης, είναι κάτοχος με διάκριση μεταπτυχιακού τίτλου (MSc) στο Sports Management από το Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου καθώς και BSc Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και Τουριστικών Επιχειρήσεων από το ΤΕΙ Αθήνας. Έχει ολοκληρώσει διάφορα προγράμματα on line πιστοποιήσεων και γνωρίζει αγγλικά και ιταλικά.
